بزرگنمایی:

معرفی برگزیدگان و شایستگان تقدیر سیزدهمین دوره جایزه جلال آل احمد، دوشنبه شب 15 دی در قالب برنامه تلویزیونی «شب روایت» از سری شب‌های هنر که روزهای دوشنبه به کتاب و کتابخوانی اختصاص دارد، انجام شد.

به این‌ترتیب برگزیدگان و شایستگان تقدیر جایزه مذکور در بخش‌های «مستندنگاری»، «داستان بلند و رمان»، «نقد ادبی»، «مجموعه داستان کوتاه» و «بخش ویژه؛ پاسداشت چهلمین سال آغاز جنگ تحمیلی و آغاز دفاع مقدس» معرفی شدند.

نکته جالب درباره این‌شیوه از اختتامیه این است که طی روزهای گذشته که بسیاری از برنامه‌های مختلف فرهنگی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی مربوط به کرونا برگزار می‌شوند، چرا جایزه جلال آل احمد به‌عنوان مهم‌ترین جایزه ادبی کشور باید اختتامیه خود را در قالب یک برنامه زنده تلویزیونی در ساعات پایانی روز برگزار کند. البته صرفه‌جویی در هزینه‌هایی گزافی که برخی جوایز فرهنگی کشور در سال‌های گذشته داشته‌اند، می‌تواند دلیل خوبی برای برگزاری این‌گونه اختتامیه سیزدهمین جایزه جلال باشد.

مرتضی سرهنگی، محمدرضا بایرامی، مصطفی جمشیدی، دکتر ابوالفضل حری، علی چنگیزی، دکتر مریم مشرف، حمید حسام و محمدرضا شرفی خبوشان، هیات علمی این‌دوره از جایزه جلال بودند. دبیر علمی این‌دوره جایزه جلال هم ابراهیم محمدحسن‌بیگی بود.

در برنامه تلویزیونی مذکور، محسن جوادی، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ابراهیم محمدحسن بیگی، مرتضی سرهنگی، نماینده هیات علمی در هیات داوران بخش ویژه دفاع مقدس و مصطفی راضی جلالی دبیر اجرایی سیزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد، به بحث و گفتگو درباره اجرا و برگزاری این‌دوره از جایزه جلال پرداختند.

به‌هرحال در بخش «مستندنگاری»، داوران دو کتاب «فرکانس 1160 (اینجا آبادان؛ صدای مقاومت و ایستادگی)» نوشته فضل‌الله صابری از انتشارات سوره مهر (دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری اصفهان) و «گوهر صبر (خاطرات گوهرالشریعه دستغیب)» اثر طیبه پازوکی از سوره مهر را به عنوان برگزیده مشترک معرفی کردند.

داوران این بخش همچنین کتاب «از ری تا شام روایت ناتمام احمد غلامی» اثر مرحوم «علی مژدهی» را به دلیل اعتبار راوی و همچنین اعتبار صاحب خاطره و محتوای غنی در مورد تاریخ دقیق وقایع کردستان در مقطع ابتدای جنگ و نیز تشکیل تیپ ده سیدالشهدا علیه‌السلام قابل تجلیل ارزیابی کرده و از دبیرخانه جایزه خواستند از این اثر تجلیل کنند.

مصطفی رحیمی، سعید علامیان و گلعلی بابایی به عنوان داوران بخش «مستندنگاری» آثار مرتبط با این بخش را بررسی کردند.

در بخش «داستان بلند و رمان»، داوران کتاب «اوراد نیمروز» اثر منصور علیمرادی از نشر نیماژ را «شایسته تقدیر» دانستند.

سعید تشکری، جواد افهمی و علی چنگیزی داوری آثار این‌بخش را به عهده داشتند.

در بخش «نقد ادبی» داوران کتاب «تاریخ بدن در ادبیات» اثر سید مهدی زرقانی (با همکاری: زهرا آقابابایی خوزانی، امید ایزانلو، فاطمه جهانپور، حمیدخادمی، محسن شرفایی و فرزانه فرخ‌فر) از نشر سخن را شایسته تقدیر دانستند.

داوران این بخش همچنین کتاب «روایت‌شناسی درام» اثر پرستو محبی را به خاطر تلاش‌های مؤلف در روش‌مندی، سازمندی و تحلیل ادبیات داستانی – نمایشی مورد تجلیل قرار داده و از دبیرخانه جایزه جلال آل احمد خواستند که به نحو مقتضی از این اثر نیز تجلیل کنند.

حمیدرضا شعیری، محمدرضا سنگری و کامران پارسی‌نژاد داوری آثار بخش «نقد ادبی» را بر عهده داشتند.

هیات داوران بخش «داستان کوتاه» سیزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد ضمن سپاس از همه نویسندگان ارجمند که آثارشان در این دوره مورد بررسی قرار گرفت، با اتفاق نظر اعلام کردند که مجموعه‌های داستان کوتاه رسیده به دبیرخانه، دارای ساختار و محتوای قابل قبولی از نظر ویژگی‌های فنی و تکنیکی داستان کوتاه نیستند. بنابراین انتخاب برگزیده یا شایسته تقدیر جایزه ادبی جلال آل احمد از بین آثار رسیده به دبیرخانه این رویداد ادبی فاقد توجیه فنی و حرفه‌ای است.

به همین دلیل هیات داوران بخش «داستان کوتاه» سیزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد، ضمن آرزوی بالندگی آثار و نویسندگان این حوزه در سال‌های آتی هیچ‌کدام از آثار رسیده به این دبیرخانه در این دوره را حائز شرایط برگزیده شدن ندانستند.

داریوش عابدی، راضیه تجار و عبدالمجید نجفی به عنوان داوران بخش «داستان کوتاه» سیزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد به بررسی آثار مرتبط با این حوزه پرداختند.

«بخش ویژه؛ پاسداشت چهلمین سال آغاز جنگ تحمیلی و آغاز دفاع مقدس» سیزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد در دو بخش «معرفی چهره‌های داستان نویسی و مستندنگاری دفاع مقدس» به انتخاب رسانه‌ها و تجلیل از «پایان‌نامه‌های دانشگاهی با موضوع ادبیات داستانی دفاع مقدس» آثار برتر را معرفی کرد.

در بخش «معرفی چهره‌های داستان‌نویسی و مستندنگاری دفاع مقدس» به انتخاب اهالی رسانه، محمدرضا بایرامی، احمد دهقان، مجید قیصری، حبیب احمدزاده، داوود امیریان، قاسمعلی فراست، داوود غفارزادگان، گلعلی بابایی، حمید حسام، اکبر صحرایی، علی مؤذنی و رحیم مخدومی به‌عنوان چهره‌های برتر معرفی شدند.

در بخش «پایان‌نامه‌های دانشگاهی با موضوع ادبیات داستانی دفاع مقدس» در مقطع دکترا، محمود رنجبر برکادهی با رساله «نقد و تحلیل روایی-محتوایی داستان‌های کوتاه دفاع مقدس، مرضیه آتشی پور با رساله «بررسی سبک شناسانه نثر داستانی ادبیات انقلاب اسلامی با تکیه بر رمان‌های شاخص دفاع مقدس» و فریبا نظری پورکیایی با رساله «تفسیر فرهنگی- احساسی خاطرات جنگ ایران و عراق با تاکید بر خاطرات عملیات کربلای پنج در منطقه شلمچه» به عنوان رساله‌های برتر انتخاب شدند.

در مقطع کارشناسی ارشد، سیدمحمدعلی صحفی با پایان‌نامه «نحوه خوانش رمان‌های جنگ در میان دانشجویان و طلاب»، کوثر اولیایی با پایان‌نامه «بازتاب جنگ هشت ساله در خاطرات زنان ایرانی در دوره پسا جنگ بر مبنای رویکرد شناختی لیکاف» و مهشدی دلبری با پایان‌نامه «تحلیل گفتمان وصیت نامه‌های شهدای هشت سال جنگ تحمیلی معرفی شدند.

دبیرخانه جایزه جلال آل احمد همچنین عبدالله حسن زاده میرعلی از دانشگاه سمنان با 21 پایان‌نامه، مهدی خادمی کولایی از دانشگاه مازندران با 12 پایان‌نامه، اسماعیل صادقی ده‌چشمه از دانشگاه شهرکرد با 12 پایان‌نامه و محمدرضا سنگری از دانشگاه‌های مختلف با 12 پایان‌نامه را به عنوان استادان راهنما و مشاور شاخص پایان‌نامه‌های دانشگاهی حوزه ادبیات داستانی دفاع مقدس معرفی و از آنان تجلیل کرد.

در برنامه اختتامیه تلویزیونی جایزه جلال، همچنین از کتاب «جمال جلال» (برگردان گزیده‌ای از داستان‌های جلال آل احمد به زبان اردو) ترجمه احمد شهریار، نویسنده، شاعر و مترجم پاکستانی رونمایی شد. معرفی طرح پدید (پژوهشی در آثار داستانی منتشر شده در سال 98) از دیگر بخش‌های این‌برنامه بود.