بزرگنمایی:

طرح تولید مبتنی بر قرارداد از تابستان سال گذشته و در گام نخست با انعقاد قرارداد بین روستاییان و یک شرکت زعفرانی در استان خراسان جنوبی منعقد شد تا محصولات کشاورزان بدون واسطه توسط شرکت با قیمتی بیش از نرخ روز بازار خریداری شود. با این روش ضمن حذف واسطه‌ها و دلالان، کشاورزان در قبال فروش محصول خود با قیمت مناسب به شرکت تولیدکننده، هزینه فروش محصول را به صورت نقدی از بانک دریافت می‌کنند.

در همین زمینه رضا تازیکی مدیر ملی طرح توسعه کسب و کار و اشتغال پایدار (تکاپو) در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جریان بازدید خبرنگاران از یک کارخانه تولیدکننده زعفران در مشهد به عنوان یکی از شرکت‌های مجری طرح تولید مبتنی بر قرارداد اظهار داشت: با توجه به اینکه در گذشته در پرداخت تسهیلات بانکی انحراف زیادی ایجاد می‌شد، طرح تولید مبتنی بر قرارداد در دستور کار قرار گرفت که در قالب این طرح تسهیلات به شرکت تولیدکننده یا کشاورز پرداخت نمی‌شود، بلکه این تسهیلات نزد بانک است و وقتی کشاورز در قبال قرارداد با تولیدکننده، محصول خود را به شرکت تحویل داد، با مراجعه به بانک نقدا پول خود را دریافت می‌کند.

مدیر طرح ملی توسعه کسب و کار و اشتغال پایدار با بیان اینکه در طرح تولید مبتنی بر قرارداد قیمت محصولات خریداری شده از کشاورز حتی بالاتر از نرخ روز بازار است، گفت: طی یکسال گذشته، این طرح در سه بنگاه اقتصادی تولیدکننده زعفران و رب گوجه فرنگی اجرا شده است.

تازیکی با اشاره به اینکه طرح تولید مبتنی بر قرارداد تاکنون 10 هزار کشاورز را تحت پوشش قرار داده است، گفت: در این طرح علاوه بر ارتقای بهره وری محصول، از نظر فروش محصول نیز تضمین شده است و درآمد کشاورزان نیز از محل بهره وری افزایش می‌یابد.

وی ادامه داد: طبق طرح تولید مبتنی بر قرارداد این قراردادها پیش از فصل کشت بین خریدار و تولیدکننده منعقد می‌شود و شرکت نیز تضمین می‌دهد اگر قیمت روز محصول پایین‌تر از نرخ معمول باشد، تولیدکننده آن را با قیمت تضمین شده خریداری می‌کند و این موضوع انگیزه‌ای برای کشاورزان است تا محصولات آنها توسط دلالان و با قیمت‌های پایین خریداری نشود.

خرید محصول زعفران مستقیماً از کشاورز با قیمت 800 هزار تومان بیش از نرخ روز

این مقام مسئول با تاکید بر اینکه این تسهیلات فقط در زمان برداشت محصول بابت تولید پرداخت می‌شود، گفت: کشاورزانی که محصول خود را در قالب طرح تولید مبتنی بر قرارداد به فروش رسانند علاوه بر اینکه میزان تولید و بهره وری ارتقا یافته است، محصول زعفران در هر کیلو بین 800 هزار تومان تا یک میلیون تومان بیش از نرخ روز بازار از کشاورز خریداری شده است. بنابراین یکی از مهمترین اهداف این طرح این بود که درآمد کشاورز افزایش می‌یابد. ضمن اینکه سودی که در گذشته در اختیار دلالان قرار می‌گرفت، نصیب تولیدکننده و کشاورز می‌شود.

مدیر ملی طرح توسعه کسب و کار و اشتغال پایدار گفت: به ازای هر 25 میلیون تومان تسهیلاتی که برای تولیدکننده در بانک ذخیره می‌شود، شرکت باید با یک کشاورز قرارداد منعقد کند. این بدان معناست که برای یک میلیارد تومان تسهیلات باید با 4 هزار کشاورز قرار داد منعقد کند.

اتصال 70 درصد از محصولات کشاورزان برزیلی از طریق طرح تولید مبتنی بر قرارداد

تازیکی با بیان اینکه بر اساس طرح تولید مبتنی بر قرارداد انحراف در تسهیلات اعطایی صفر بوده است، تاکید کرد: در آمریکا 45 درصد از کشاورزان به روش قرارداد تولید مبتنی قرارداد و در برزیل نیز 70 درصد از کشاورزان از این روش محصول خود را به بازار عرضه می‌کنند. در ایران از یکسال و نیم گذشته این طرح آغاز شده و در حال حاضر 8 درصد کشاورزان استان خراسان از این طریق محصول خود را عرضه می‌کنند.

کشاورزان گوجه به طور میانگین از هر هکتار 40 تا 50 تن گوجه فرنگی برداشت می‌کنند در حالی که کشاورزان طرف قرارداد با یک شرکت تولیدکننده رب گوجه فرنگی 75 تن گوجه تولید می‌کنند.

هدف‌گذاری خرید محصولات 100 هزار کشاورز

وی با تاکید بر اینکه هدف ما این است که در قالب طرح تولید مبتنی بر قرارداد 100 هزار کشاورز را تحت پوشش قرار دهیم و محصولات آنها را با این روش تأمین مالی به صورت تضمینی خریداری کنیم گفت: از این محل 1500 فارغ التحصیل کشاورزی هم وارد بازار کار می‌شوند. با روش طرح تولید مبتنی بر قرارداد می‌توانیم کشاورز را در رشد اقتصادی و ارزش افزوده محصول سهیم کنیم.

مدیر ملی طرح تکاپو با اشاره به مقاصد صادراتی زعفران ایران گفت: در حال حاضر 80 درصد صادرات ایران به کشورهای چین، امارات و اسپانیا صادر می‌شود. نکته دیگر اینکه در حالی که اسپانیا فقط یک تن تولید زعفران دارد، اما زعفران وارداتی خود را به 40 کشور دنیا صادر می‌کند.

تازیکی همچنین با انتقاد از سیاست صادراتی سازمان توسعه تجارت کشور گفت: سازمان توسعه تجارت یارانه شرکت در نمایشگاه‌های جهانی را برای مقاصد صادراتی اختصاص می‌دهد در حالی که این یارانه نباید به «مقاصد صادراتی» داده شود بلکه باید به «کالاهای صادراتی» داده شود. به عنوان مثال سازمان توسعه تجارت یارانه صادراتی برای را صادرات به کشوری مانند عراق می‌دهد در صورتی که زعفران ما در عراق هیچ بازاری ندارد و در مقابل در ژاپن بازار دارد، بنابراین یارانه صادراتی باید به کالا داده شود.

بانک‌ها با روش‌های سنتی پرداخت تسهیلات «ناپایدار» می‌مانند

مدیر ملی طرح تکاپو افزود: بانک‌ها با روش‌های سنتی پرداخت تسهیلات اشتغال «ناپایدار» می‌مانند اما اگر بتوانیم زنجیره‌های ارزش را به هم متصل کنیم موفق خواهیم بود. روش‌های متنوع در تأمین مالی را باید به کار گرفت که روش تولید مبتنی بر قرارداد یکی از این روش‌ها است.

تازیکی در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه طرح تولید مبتنی بر قرارداد در چه محصولاتی اجرایی شده است، گفت: شرکت‌های بخش خصوصی و صاحب برند مورد تاکید این طرح هستند و در حال حاضر 10 شرکت در نوبت قرار دارند تا از این روش تأمین مالی شوند و مستقیم از دامدار و کشاورز خریداری کنند. وی گفت: ما تمام محصولات کشاورزی را می‌توانیم پوشش دهیم و تاکنون زعفران، گوجه فرنگی، صید و صیادی، دام، عسل و گیاهان دارویی در این طرح تحت پوشش قرار گرفتند. ضمن اینکه طرح تولید مبتنی بر قرارداد علاوه بر محصولات کشاورزی در صنعت پوشاک، کفش و صنایع دستی نیز قابلیت اجرایی دارند.

پیش بینی افزایش تولید زعفران در کشور به 400 تن تا پایان امسال

در این مراسم همچنین مدیر شرکت تولیدکننده زعفران که در قالب طرح تولید مبتنی بر قرارداد نسبت به خرید محصولات کشاورزان اقدام کرده است، گفت: همچنان که اوپک در زمینه تولید و صادرات نفت تصمیم گیری می‌کند پیشنهاد می‌کنیم یک سازمان جهانی مدیریت تولید و صادرات زعفران تحت عنوان «اوسک» با عضویت 11 کشور دنیا تشکیل شود.

این تولیدکننده زعفران با بیان اینکه در حاضر قیمت زعفران در بورس کالا تعیین می‌شود، گفت: قیمت زعفران در ایران در هر کیلوگرم 10 میلیون و در امارات نیز 14 میلیون تومان قیمت گذاری شده که این تفاوت قیمت ناشی از هزینه‌های حمل و صادرات است. برای معاملات شفاف زعفران باید از ظرفیت بورس کالا بهره ببریم و پیشنهاد می‌کنیم روز ملی زعفران نیز در تقویم کشور لحاظ شود.

وی با بیان اینکه تولید زعفران در حاضر حدود 288 تن است و پیش بینی شده این میزان تا پایان سال به 400 تن نیز می‌رسد، گفت: نیاز کشور به پیاز زعفران در کشور 65 هزار تن در سال است در حالی که 190 هزار تن مازاد تولید در پیاز زعفران داریم اما بخش عمده آن از کشور قاچاق می‌شود.

این تولیدکننده زعفران، میانگین تولید زعفران در هر هکتار را 3.8 کیلوگرم اعلام کرد و گفت: باید با انتخاب پیاز مناسب و روش کشت این رقم به 10 کیلوگرم برسد. کشاورزانی که در قالب طرح تولید مبتنی بر قرارداد مشارکت می‌کنند ملزم هستند پیاز بالای 8 گرم استفاده کنند که بهره وری را افزایش می‌یابد.

وی افزود: هزینه هر کیلو زعفران برای کشاورزی که از زمین استیجاری و چاه آب خریداری شده استفاده می‌کند 7.5 میلیون تومان برآورد می‌شود اما اگر کشاورز مالک زمین باشد و بهره وری نیز افزایش یابد، درآمد وی هم قابل افزایش است.